De feiten en fabels van deze populaire producten

Rijstwafels zijn ongezond, melk veroorzaakt kanker, banaan is een dikmaker, kokosolie is een super food, … Het zijn enkele uitspraken die de wereld rondgaan. Maar, wat is er nu van waar, van waar komen deze uitspraken en zijn het feiten of fabels?
 

1. Rijstwafels zijn ongezond!

Volgens enkele bronnen zouden rijstwafels ongezond zijn en zouden ze ten allen tijden vermeden moeten worden. Maar waaraan dankt deze caloriearme koek zijn reputatie? En is dit ook zo?
 

Feiten

Een rijstwafel is een caloriearm tussendoor met weinig vet en weinig suiker. Het is een prima alternatief voor een koek en scoort veel beter dan koekjes met bijvoorbeeld chocolade.

Maar rijstproducten (dus niet alleen rijstwafels, maar alle rijstproducten) bevatten ook veel arseen. Dat is het gevolg van milieuvervuiling.
Arseen is een zwaar metaal. Een teveel aan arseen kan inderdaad schadelijk zijn voor onze gezondheid. Maar, mogen we daarom geen rijstwafels meer?
 

Het feit is dat onze voeding zeer grondig wordt geïnspecteerd. Daarnaast is er is een bovengrens op hoeveel Arseen onze voeding mag bevatten. Deze bovengrens wordt voorzichtig getrokken: dat wil dus zeggen dat de bovengrens onder het minimum ligt dat ons lichaam kan verdragen.
Met andere woorden: de kans dat je een te veel Arseen binnenkrijgt door een rijstwafel te eten, is klein.

Wel is het zo dat je best varieert tussen jouw tussendoortjes. Eet niet elke dag een rijstwafel, maar ga eens voor een boterham, volkoren crackers, maïswafels, ...
 

Fabels

Het is een fabel dat rijstwafels ongezond zijn. Een rijstwafel (en rijst in het algemeen) past perfect in een gezonde levensstijl. Maar, zoals altijd: overdaad schaadt. De snack dankt vooral zijn negatieve reputatie aan het Arseen die rijst bevat.

Conclusie: rijstwafels zijn een gezond tussendoortje. Wissel echter voldoende af met andere tussendoortjes zoals fruit, brood, maïswafels, … en eet er geen ton van op één dag.
 

2. Van bananen wordt je dik

Mensen die op hun lijn letten vermijden vaak bananen. Deze staat namelijk bekend als dikmaker. Nu, is dat echt zo?

Feiten

Het klopt inderdaad dat een banaan, vergeleken met ander fruit, redelijk veel energie bevat. In één banaan zit er ongeveer 135 kcal. Als je dat vergelijkt met bijvoorbeeld een appel bevat die ongeveer 54 kcal in. Dus het klopt dat een banaan meer energie bevat.

Er zitten echter ook veel vitaminen en mineralen in bananen: vitamine B3, B6, A & C; maar ook kalium, ijzer, fosfor, magnesium, … Daarnaast bevat een banaan ook veel vezels en is het een ideale tussendoor als je gaat sporten.

Fabels

Je wordt niet 'dik' van een banaan te eten, wel van té veel bananen te eten. Als je dus meer calorieën consumeert dan je verbrandt. Dus als je elke dag 20 bananen eet, zul je aankomen. Hetzelfde geldt voor wanneer je te veel appels eet trouwens.

Waarvan komt die reputatie dan? Gewoonweg omdat deze meer calorieën bevat dan ander soort fruit. Een mars bevat vijf maal zoveel calorieën, dus dan vallen die 135 kcal wel nog goed mee.
 

Conclusie: je komt niet bij van bananen te eten, je komt bij van té veel bananen te eten. Maar dat geldt ook voor te veel appels, te veel brood, te veel snoep, te veel alles.
 

3. Kokosolie is uitermate gezond

Het is lange tijd schering en inslag geweest wanneer het op kokosolie aankwam. Het zou het wondermiddel bij uitstek zijn en dé ideale vervanger voor vet. Daarnaast wordt het regelmatig gebruikt om in te koken of als vervanger van boter bij de gezondere baksels.

Maar wat is daar nu eigenlijk allemaal van waar?
 

Feiten

Kokosolie is plantaardig, maar bevat veel (meer) verzadigde vetten. Het wordt dan ook gekwalificeerd als verzadigd vet. Je weet wel, dat slechte vet dat je (slechte) cholesterol doet stijgen, je vaten vernauwt en daardoor de kans verhoogt op hart- en vaatziekten.
 

Kokosolie is plantaardig, maar bevat veel verzadigde vetten, het wordt dan ook gekwalificeerd als verzadigd vet

Daarnaast bevat kokosolie meer calorieën per gram dan bijvoorbeeld olijfolie. Tenslotte bevat kokosolie weinig mineralen en vitaminen, wat plantaardige olies net wel bevatten.

Fabels

Kokosolie is het gezondste vet dat je kan gebruiken wanneer je wilt vermageren, het bevat minder calorieën en het is ideaal om er je frieten in te bakken want het heeft een hoog kookpunt. Wat hierboven staat zijn jammer genoeg fabeltjes. 

Je kunt er wel degelijk je frietjes in bakken want het heeft een hoog kookpunt. Maar wanneer we dan kijken naar de prijs, breekt het duur op als frituurolie. Prijs/kwaliteit lijkt zonnebloemolie ons toch de betere optie.

Conclusie: kokosolie is een verzadigd vet en krijgt daarom niet de voorkeur. De voorkeur blijft gaan naar onverzadigde vetten die je vindt in olijfolie, zonnebloemolie, ... 
 

4. Melk is ongezond

In de jaren 90 en begin 2000 kenden we vooral de leuze: melk is goed voor elk. Echter hebben de laatste jaren heel wat wetenschappers zich over melk gebogen en zou de dierlijke variant ongezond en zelfs kankerverwekkend kunnen zijn. Daarom schakelen veel consumenten over naar de plantaardige versie. Maar klopt het? Of is melk echt goed voor elk?
 

 

Feiten

Melk en melkproducten zijn een bron van eiwitten, daarnaast is het ook een bron van vitaminen (B2 en B12) en mineralen (calcium, fosfor, kalium, magnesium en zink). Calcium speelt een belangrijke rol in het krijgen en behouden van gezonde botten. Daarnaast zou het volgens verschillende onderzoeken het risico op darmkanker verlagen.

Maar melk(producten) zijn ook redelijk vettig. Denk maar aan volle melk, volle yoghurt, maar ook kaas. Daarnaast bevatten deze redelijk veel verzadigde vetten.

Tenslotte is het produceren van melk(producten) niet altijd even goed voor het milieu. Ook de koeien zien er voor af. Koeien worden letterlijk als melkmachines gebruikt.
 

Fabels

Melk werd vroeger als wondermiddel gezien. Het is goed voor de groei, je krijgt er sterke botten van, je wordt er supersterk van,...  Melk heeft zeker zijn voordelen, maar het is geen wondermiddel. Het lijkt vooral in de groei belangrijk, maar als volwassene kun je gerust afwisselen met bijvoorbeeld een plantaardige variant.

Wanneer je voor de plantaardige versie kiest uit veganistische redenen raden we aan om in soorten af te wisselen, zo krijg je voldoende voedingsstoffen binnen. Voor het binnenkrijgen van eiwitten krijgt soja melk de voorkeur, omdat deze eiwitten van hoge kwaliteit zijn. Kies steeds voor de ongezoete varianten.
 

Melk heeft zeker zijn voordelen, maar het is geen wondermiddel

Het is ook een fabel dat melk slecht voor je is. Melk is voedzaam. Het bevat tal van voedingsstoffen die ons lichaam nodig heeft. Dus als je beslist om geen melk meer te drinken, moet je je zeker verdiepen in welke stoffen je uit vervangers kan halen. Het is niet zomaar onmisbaar en wordt best door alternatieven vervangen.

Conclusie: melk en melkproducten zijn voedzaam, maar kies voor de magere varianten. Die zijn minder vettig en bevatten de nodige vitaminen en mineralen. Kies je voor de plantaardige versie? Wissel dan voldoende af zodat je verschillende stoffen binnen hebt.

5. Honing & agavesiroop

Suiker heeft de laatste jaren een enorm slechte reputatie opgelopen. Maar honing of agavesiroop zijn dé vervangers bij uitstek. Dus laat die suiker maar links liggen en haal die pot honing maar boven. Klopt dat ook?
 

 

Feiten

Het klopt dat we te veel suiker eten en een teveel aan suiker kan er voor zorgen dat we bijkomen, kan voor bloedsuikerpieken zorgen en kan ons zelfs fysieke ongemakken zoals hoofdpijn bezorgen. Suiker bevat 4 kcal per gram en wordt in heel wat gebak, snoepgoed, … gebruikt. Daarnaast smaakt het ook lekker, dus je eet er snel te veel van. Het is een snelle koolhydraat en wanneer je er te veel van binnen hebt, wordt het omgezet in vet en opgeslagen in ons lichaam.

Maar: honing en agavesiroop zijn ook suiker. 

Het klopt dat honing minder calorieën bevatten dan suiker. 300 kcal/100 gram tegenover 400 kcal/100 gram. Dat komt omdat honing meer water bevat, waardoor de suikers verdund worden. Maar je gebruikt al snel meer honing dan suiker omdat het minder zoet is, dus eigenlijk is het een nuloperatie.

Fabels

Honing & agavesiroop zijn gezonder omdat ze ‘natuurlijker’ zijn. Suiker groeit ook aan bomen. Ze komen uit bieten en bieten zijn ook planten. Dus de tafelsuiker die we kennen is ook ‘natuurlijk’. Daarnaast worden alle drie de producten enorm bewerkt voordat ze in de supermarkt komen te liggen, dus de stempel natuurlijk gaat jammer genoeg wat verloren.

Tafelsuiker is ook natuurlijk, het groeit ook gewoon aan bomen.

Er wordt daarnaast nog gezegd dat honing & agavesiroop gezonde suikers bevatten. Ons lichaam herkent echter het verschil niet tussen de klassieke tafelsuiker, honing of agavesiroop. Zodra je er teveel van binnen hebt, wordt dit als vet opgeslagen. Of dat nu uit honing, suikerklontjes, fruit, ... komt.

De laatste fabel is dat honing mineralen en vitamines bevat, dit in tegenstelling tot (tafel)suiker. Dat klopt voor een stuk, maar deze liggen relatief laag. Om daar de voordelen van te plukken zou je heel wat honing moeten eten. Waardoor je dan natuurlijk té veel suiker binnen hebt en we weten wat dat dan betekent.

Conclusie: honing of agavesiroop zijn niet per se beter. Ze bevatten wel minder calorieën waardoor je ze daardoor kan vervangen, maar let dan goed op de portie.

Zoals je kan zien zit er in elke mythe wel een kern van waarheid. Veel zaken worden echter uitvergroot en worden kort door de bocht de wijde wereld in verspreid. Het is belangrijk om te weten van waar die beweringen komen en te onderzoeken wat er van waar. Probeer vooral je gezond verstand te gebruiken en onthoud: overdaad schaadt bijna altijd en wondermiddeltjes bestaan niet :).

Heb je hulp nodig bij het wegwijs maken van wat gezond is of niet? Misschien kan ons Food traject soelaas bieden?